سیستم فاضلاب (sewage system) را معمولا به سه دسته تقسیم بندی میکنند
فاضلاب خانگی
پساب شهری
فاضلاب صنعتی
1. فاضلاب خانگی
فاضلاب خانگی شامل پساب های ساختمان از توالت ها، حمام ها ، دستشویی ها، آشپزخانه
ماشین رختشویی و ظرفشویی می باشد که در بعضی شهرهای جهان
توسط شبکه جمع آوری شهری آن را به تصفیه خانه ها منتقل میکنند
انواع روش تصفیه عبارتند از :
سپتیک تانک
ایمهاف تانک
لاگون
کلاریفایر
2. پساب شهری
شامل آب باران و برف می باشد که جدا از شبکه شهری فاضلاب خانگی و در شبکه مستقل شهری به رودخانه ها و مسیل ها تخلیه می شود، چون مخلوط کردن آن با فاضلاب خانگی سبب افزایش حجم فاضلاب برای تصفیه خانه ها می شود و هزینه تاسیسات اولیه و مراحل تصفیه را بالا می برد.
3. فاضلاب صنعتی
این فاضلاب ها بر حسب نوع صنعت دارای ترکیبات شیمیایی و سمی است که نمی توان مستقیما در رودخانه ها و دریاچه ها تخلیه کرد و باید قبلا به طور استاندارد تصفیه گردند. روش های گوناگون تصفیه فاضلاب و مسایل مربوط به آن را می توان در کتاب هایی که تحت این عنوان می باشند، ملاحظه نمود. معنای واژه sewer در تاسیسات شبکه انتقال فاضلاب است و خود فاضلاب را sewage می گویند و کلیه سیستم فاضلاب را از ابتدا تا انتها sewerageمی نامند.
سیفون :
یک قطعه به شکل U می باشد که بین سرویس های بهداشتی و لوله تخلیه فاضلاب
نصب می شود و همیشه مقداری آب در آن باقی می ماند
که این آب مانع از ورود بو و گازهای فاضلاب به داخل محیط ساختمان می گردد
باید توجه کرد در سرویس هایی که به ندرت از آن ها استفاده می شود
آب موجود در سیفون به تدریج تبخیر شده و بو و گاز وارد محیط میشود لذا باید گاه به گاه در آن ها آب ریخته شود
ونت :
برای تخلیه گازهای ایجاد شده در فاضلاب یک شبکه لوله کشی به موازات لوله کشی فاضلاب باید ایجاد شود. این گازها که همواره در پشت سیفون ها جمع شده اند اگر از طریق ونت خارج نشوند با هر بار تخلیه آب از سرویس بهداشتی در اثر تلاطم وارد محیط می شوند و در صورتی که شبکه ونت نداشته باشیم وجود آن ها باعث مقاومت در تخلیه آب می گردد که نهایتا آب ریخته شده در سرویس ها به سرعت خارج نمی شود و مدتی کوتاه در آن ها باقی می ماند تا به تدریج تخلیه گردند.
نکات اجرایی :
در اینجا نکاتی وجود دارد که در طراحی زهکشی باید مد نظر قرار گیرد.
1.به آب ناشی از توالت ها، حمام، دوش و ظرفشویی گفته می شود
2.سیستم ونت تک لوله ای کارامد از دو لوله ای بوده چرا که هزینه کمتری دارد.
3.در سیستم دو لوله ای از هر یک از لوازم بهداشتی یک دریچه به ونت متصل می شود
در حالی که در سیستم تک لوله ای یک لوله ساده وجود دارد.
4.تمام سیستم ها باید برای گرفتن بو و هوای ناپاک ونت یا تله داشته باشند
5. لوله های بیش از 6.4 متر معمولا نیاز به لوله ونت دارند.
6. اگر لوله خروجی از سینی سیفون شیب تند داشته باشد ممکن است
که آب موجود در تله مکیده شود و هوای ناپاک در محیط پخش شود
زیرا همواره مقداری از سطح آب باید در تله سیفون وجود داشته باشد
به این حالات سیفوناژ خود به خودی گفته می شود.
7. با افزایش فشار مکش در سیستم درین، سیفوناژ اتفاق می افتد.
فشار مکش 500N/m2 سطح آب سینی را تا 25mm کاهش می دهد.
8. در سیستم هایی که اصولی طراحی نمی شوند به دلیل فضای محدود دریچه های خروجی، برگشت فشار اتفاق می افتد و آب لوازم بهداشتی مخلوط می گردند.
9. لوله های فاضلابی که به لوله های بزرگتر تخلیه می شوند مشکلات سیفوناژ کمتری در آن رخ می دهد چرا که معمولا پر یا خالی نمی شوند.
10. لوله های فاضلابی که به لوله هایی با قطر یکسان تخلیه می شوند معمولا با اتصال شیب و خم محدودیت ها را به حداقل می رسانند.
11. گاهی اوقات می توان برای جلوگیری از نوسانات فشار در لوله دریچه هایی تعبیه نمود.
12. سرعت جریان در لوله افقی برای جلوگیری از تجمع ذرات شناور 0.6-0.75 m/s می باشد.
13. نقاط دسترسی جهت تعمیر و نگه داری باید در جاهای زیر قرار داشته باشد:
- در خم یا تغییر مسیر باشد
- در محل اتصال باشد مگر اینکه هر کدام دسترسی جدا داشته باشد
- رو یا نزدیک خروجی و تخلیه باشد
- در مسیر تغییر سایز لوله ها باشد
