چاه فاضلاب

یکی از موارد مهم در صنعت ساختمان، سیستم دفع فاضلاب بوده که به دو صورت سیستم فاضلاب شهری و سیستم چاه اجرا می گردد. لیکن در کمال تاسف بدلیل ضعف و نقصان سیستم فاضلاب شهری در تهران و اکثر شهرهای میهنمان، همچنان از روش چاه استفاده می گردد که البته مضرات زیست محیطی و سلامتی آن بر کسی پوشیده نیست.

در نقشه های ساختمانی متاسفانه دیتیلی بابت چاه داده نمی شود و متاسفانه طراحی و مهندسی آن بوسیله مقنی (چاه کن) عمدتا انجام می شود. لذا در این مطلب به درج مواردی در این خصوص می پردازیم به امید آنکه مورد استفاده دوستان  و سازندگان محترم واقع شود.

انتخاب نوع دفع و چاه بستگی به جنس خاک و نوع زمین و سطح آب زیر زمینی منطقه داشته و در مناطقی که خاک آن به میزان کافی شن و ماسه یا خرده سنگ داشته باشد از چاه جذبی و در مناطقی که خاک آن حاوی رس فراوان یا خاصیت باتلاقی بوده یا سطح آب زیر زمینی بالا باشد (در صورت عدم وجود سیستم فاضلاب شهری) از چاه (مخزن) سپتیک استفاده می گردد.

الف- چاه جذبی
چاه جذبی از سه بخش زیر تشکیل شده است.

۱- گلدونی
به دهانه چاه که شکل گلدون داشته (مخروطی یا قیفی) گلدونی گویند و در واقع گلدونی محل جمع آوری فاضلاب و استقرار انتهای لوله های فاضلاب و  وظیفه هدایت فاضلاب به چاه را دارد.

۲- میله
گلوه به قطر ۸۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر که تا سطح لایه نفوذ پذیر خاک عمق داشته را میله گویند.البته بهتر است جهت کاهش اثرات منفی حفر چاه بر سازه ساختمان ،همواره حداقل عمق میله ۶ متر باشد.

۳- انباره
مخزن گنبدی شکل چاه که در لایه نفوذ پذیر خاک حفر می گردد را گویند و وظیفه آن جمع آوری فضولات و جداسازی آب از فاضلاب توسط نشت در لایه های نفوذ پذیر خاک می باشد.

لازم بذکر است حتما باید آب باران و سطحی از چاه فاضلاب انسانی جدا بوده و بهتر است حد الامکان چاه مربوط به آب باران از چاه فاضلاب انسانی دور باشد.

محاسبه حجم انباره چاه جذبی
حجم انباره چاه جذبی بستگی به میزان نفوذ پذیری خاک محیط، عمر طراحی چاه، تعداد حمام و سرویس بهداشتی در ساختمان و تعداد نفرات ساکن در ساختمان دارد (سهم تولید فاضلاب توسط میهمان ها نیز در ضرایب مربوطه دیده شده است).

برای یک ساختمان با عمر طراحی چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا ۳ سرویس بهداشتی  در هر آپارتمان به ازای هر نفر ساکن ۸/۲ متر مکعب انباره مورد نیاز است.یعنی برای ۵ واحد بزرگ و ۳۰ نفر ساکن در ساختمان  بر اساس محاسبات حجم انباره چاه ۸۴ متر مکعب برای حداقل ۱۵ سال مکفی است.

و برای عمر چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا بیش از ۳ سرویس در هر آپارتمان به ازای هر نفر ۳/۳ متر مکعب انباره مکفی است.یعنی برای مثال فوق در این شرایط حجم انباره ۹۹ متر مکعب مکفی است.

البته لازم بذکراست که این محاسبه مشمول چاه آب باران نمی شود.

نکته قابل توجه آنست که بر اساس این محاسبه سطح نفوذ پذیری انباره ۲/۰ برابر مقدار عددی حجم اناره در مقیاس متر مربع باید باشد. یعنی یک انباره ۸۴ متر مکعبی باید حداقل ۸/۱۶ متر مربع سطح نفوذ از کف داشته باشد.

چاه جذبی و چاه سپتیک

چاه سپتیک
این چاه از مصالح نفوذ ناپذیر و مقاوم در برابرخوردگی از جمله بتن یا مصالح ساختمانی یا پلی اتیلن و مواد پلیمری و غیره ساخته شده و وظیفه آن حفظ و نگهداری فاضلاب و عدم اجازه نشت از آن یا به آن توسط محیط اطراف بوده و این چاهها میبایست در دوره های کوتاه و مشخص توسط تانکرها یا دستگاهای مخصوص  تخلیه گردند.

چاهای سپتیک در دو نوع یک بخشی یا چند بخشی تقسیم میشوند که این تقسیم بندی بر اساس بخش بندی داخلی سپتیک بوده به گونه ای که اگر سپتیک شامل یک بخش باشد لازم است با استفاده از دیوارهای کوتاه به عنوان موج گیر سرعرت حرکت فاضلاب در ان را کاهش داده تا امکان جدا شده آب از مواد معلق در فاضلاب ایجاد گردد که به مرور زمان فضولات بصورت لجن در کف مخزن جمع خواهند شد.

شکل زیر بیانگر سپتیک یک بخشی است. 

چاه جذبی سپتیک

در سپتیک های چند بخش با ایجاد دو یا چند اتاقک بهم مرتبط در سپتیک فاضلاب

امکان جداسازی آب از فضولات و جمع آوری فضولات در اتاقکهای ابتدایی را فراهم می سازند.

منبع: alimehrak.blogfa.com